Dziedzictwo geologiczno-górnicze w przygranicznej (Czechy/Polska) części GZW – przewodnik ilustrowany
Okres realizacji: 01/01/2021 – 30/06/2022
Osoba odpowiedzialna (VSB): Martin Klempa ()
Osoba odpowiedzialna (SUT): Anna Manowska (anna.manowska@polsl.pl)
O projekcie
Obecnie Czesi i Polacy odrębnie zajmują się problematyką dziedzictwa geologiczno-górniczego, nieuwzględniając wspólnej przeszłości przemysłu górniczego. Jak dotąd brak ogólnodostępnej publikacji, obejmującej obiekty geoturystyczne i zabytki górnictwa po obu stronach granicy. Celem projektu jest stworzenie publikacji kompleksowo zajmującej się geologią obszaru Górnoślaskiego Zagłębia Węglowego w promieniu około 40 km od wspólnej granicy. W części opisowej znalazłyby się wybrane interesujące obiekty geoturystyczne po obu stronach granicy (po 15 stanowisk w każdym kraju). Dodatkowo planowana publikacja zawierać będzie mapę (format - A1) z lokalizacją opisywanych miejsc, również w kontekście ogólnie pojętej turystyki (połączenie z infrastrukturą komunikacyjną, ścieżki rowerowe, oznakowane ścieżki spacerowe itp.). W chwili obecnej na wyznaczonym obszarze na osi Ostrawsko-Gliwickiej znajduje się około 30 ważnych stanowisk geologiczno-górniczych, co świadczy o rozwoju przemysłu górniczego w Zagłębiu. Stanowiska te są dobrze opisane w kontekście geologiczno-historycznym kraju, ale bez szerszego kontekstu w odniesieniu do GZW. Głównym celem projektu jest rzetelne przedstawienie geologiczno-górniczego dziedzictwa Górnośląskiego Zagłębia Węglowego.
Z okresu ponad 200-letniego rozwoju przemysłu górniczego w GZW, zarówno po czeskiej jak i polskiej stronie granicy zachowało się stosunkowo dużo stanowisk geologicznych i pogórniczych, które ulegają zniszczeniu lub nieodwracalnym zmianom w wyniku stopniowej rekultywacji. Stąd też, celem publikacji jest udokumentowanie wybranych obiektów i szerokie udostępnie tych informacji w kontekście turystyki transgranicznej. W ramach projektu powstanie obszerna trójjęzyczna publikacja (CZE/PL/ENG) o zabytkach przyrody nieożywionej i przemysłu górniczego w promieniu 40 km od granicy. Obecnie znanych jest ponad 150 różnych obiektów geologiczno-górniczych, z czego na potrzeby publikacji zostanie wybranych 30 najbardziej interesujących.
Struktura publikacji przewidziana jest w taki sposób, aby w logicznym ciągu scharakteryzować budowę geologiczną i rozwój przemysłu górnicego w Zagłębiu Górnośląskim. Publikacja będzie zawierała następujące rozdziały:
- Budowa geologiczna obszaru;
- Historia rozwoju górnictwa;
- Ilustrowany przewodnik zabytkach geologiczno-górniczych;
- Znaczenie dziedzictwa geologicznego i górniczego dla rozwoju turystyki.
Planowana objętość publikacji to ok. 150-200 stron, zawierających kolorowe ilustracje, format B5. Przewodnik ilustrowany będzie główną częścią publikacji. Każdemu obiektowi będą poświęcone 4 strony, na których znajdzie się krótki opis, lokalizacja oraz kilka charakterystycznych zdjęć (wykonanych za pomocą drona). Przewodnik będzie również zawierał mapę, która w czytelny sposób poda lokalizację wybranych obiektów, z uwzględnieniem szlaków turystycznych.
O partnerach
VSB - Technical University of Ostrava od wielu lat współpracuje z Politechniką Śląską w zakresie nauki i edukacji. Obie instytucje ze względu na swoją specyfikę posiadają gruntowną wiedzę z zakresu geologii i górnictwa, nie tylko dotyczącą Górnośląskiego Zagłębia Węglowego. Na obu uczelniach od dawna rozwijane są kierunki i specjalności studiowania: geologia inzynierska, górnictwo, inżynieria środowiska oraz nauki o Ziemi i geoturystyka. Posiadane doświadczenia stanowią o potencjale naukowym, który jest kluczowy dla realizacji tego projektu. Rezultat projektu - ilustrowany przewodnik zawierający podstawy geologii i komentarze dotyczące rozwoju górnictwa może slużyć uczniom i studentom, a także uświadomić szerokiej grupie odbiorców znaczenie opisywanych obiektów z punktu widzenia dziedzictwa myśli geologicznej i górniczej.